Fetusun yüksek çözünülürlüklü ultrasonografi cihazları ile maternal fetal-tıp alanında çalışan ve fetal ultrasonografi konusunda eğitim almış uzmanlar (perinatolog), tarafından yapılan detaylı fetal incelemedir.
Öncelikle risk grubuna önerilmesi gerekirken tıpta ulaşılan ilerleme ve hız sayesinde son yıllarda rutin bir inceleme olarak önerilir hale gelmiştir. Riski yüksek olmayan gebelerde, genellikle 18-23. haftalar arasında bir kez fetal inceleme önerilmektedir. Eğer bir risk tespit edildiyse gebeliğin diğer haftalarında da uygulamak gerekebilir.
Aşağıda yer alan durumlarda detaylı fetal ultrason muayenesi önerilmektedir.
- Anomalili bebek öyküsü, anne-babada, ailede anomali varlığı
- Gebelik sırasında yapılan ultrason incelemesinde şüpheli bulgu olması
- Down sendromu için yapılan tarama testlerinde risk tespit edilmesi( ikili, üçlü, dörtlü testte yüksek risk) durumunda bebekte kromozom anomalisi riskinin değerlendirilmesi
- İleri anne yaşı
- Üçlü-Dörtlü testte yüksek AFP izlenmesi
- Fetusta büyüme gelisme geriliği, suyunun azlığı ya da fazlalığı
- Gebelikte riskli ilaç ve alkol kullanımı
- Gebelikte fetusa zarar verebilecek bir enfeksiyon (CMV. Toksoplazma gibi) varlığı
- Annede Diabet ve yüksek tansiyon gibi fetusu etkileyebilecek dahili hastalıkların varlığı
- Annenin ve ailenin fetus sağlığı hakkında detaylı bilgi edinme isteği
Amaç fetusa ait fiziksel kusurlar, organ anomalileri ve kromozom anomalilerine ait bulguların incelenmesidir. Organ anomalileri majör(önemli hayatı tehdit eden veya tedavi gerektiren) ve minör(hayatı tehdit etmeyen) olarak sınıflanabilir. Majör olanlar hayatı tehdit ederken, minörler tek baslarına genellikle sıkıntı yaratmazlar. Minör anomalilerin canlı doğan bebeklerdeki sıklığı %15 iken, majör anomalileri sıklığı %2-3 civarındadır. Detaylı ultrason incelemesinin ana hedefi majör anomalilerin doğum öncesi dönemde tanılarının koyulmasıdır. Önemli anomaliler 15. haftadan 40. haftaya kadar ilerleyen gebelik haftalarında tanı alabilir. Anomali tanısını 23. haftadan sonra koymak özellikle gebeliğin sonlandırılması kararı verilebilecek durumlarda geç olacağından incelemenin olabildiğince bu haftadan önce yapılması önerilmektedir. Tercih edilen hafta 18-23 arasıdır ve bu haftalarda majör anomalilerin %60-75 kadarının doğum öncesi tanısı koyulabilmektedir. Bazı anomalilerin tanısının ancak ileri gebelik haftalarında koyulabileceği, bazılarının ise gebelik süresince görülmesinin mümkün olmadığı bilinmelidir.
Detaylı ultrason incelemesi sırasında uterus duvarına ait sorunlar, fetus sayısı, fetusun canlılığı, amnion sıvısı miktarına da bakılır. Fetusa ait büyüme ve gelişme değerlendirilir, Doppler analizleri yapılarak bebeğin kan akımları hakkında bilgi toplanır. Gereken olgularda rahim ağzı uzunluğu ölçülür.